Geschiedenis van de ligfiets

Geschiedenis


Wie denkt dat de ligfiets een ontwikkeling van de laatste decennia is, vergist zich.

Al voor de Tweede Wereld oorlog waren er fietsers die inzagen dat je liggend sneller kan fietsen dan rechtop. In 1933 boekte de relatief onbekende wielrenner François Faure een groot succes door het werelduurrecord te verbeteren tot een afstand van 45 km. Dit succes betekende echter ook gelijk het einde van de vooroorlogse ontwikkeling. Aanvankelijk erkende de Internationale Wielerunie (UCI) het record. Onder protest van andere wielrenners werd echter de erkenning van het record ingetrokken en legde de UCI de geometrie van de fiets voor wedstrijden vast.



Pas in de jaren 70 werd de ontwikkeling weer opgepakt. Wetenschappers in Californië ontdekten opnieuw dat een ligfiets met een stroomlijnomhulling veel sneller is dan een kale racefiets. Ontwerp- en snelheidswedstrijden werden uitgeschreven voor met spierkracht aangedreven voertuigen, algemeen aangeduid als "Human Powered Vehicles" (HPV-s). Chester Kyle kan dus als grondlegger van de moderne ligfiets worden beschouwd. Hij was als hoogleraar in California (USA) met een groep studenten begonnen met superfietsen. Eerst gestroomlijnde traditionele fietsen en kort daarna ligfietsen. Dat gebeurde allemaal naar aanleiding van een seminar dat Chester gaf in 1973, nadat er vele jarenlang op ligfietsgebied bijna niets was gebeurd.
Kort daarna was Chester ook oprichter van de IHPVA (die later WHPVA is geworden)
Het verhaal over het ontstaan van de ligfiets is ook te lezen in Das Liegerad (in de Duitse versie, 1e druk op pag. 30-31).


De ontwikkeling in Amerika bleef in Europa niet onopgemerkt. Ook hier gingen mensen zich vol enthousiasme bezig houden met de ontwikkeling en bouw van gewone en omstroomlijnde ligfietsen, ontstonden er verenigingen van ligfietsers en werden er wedstrijden georganiseerd. De ontwikkeling van snelle omstroomlijnde ligfietsen heeft er toe geleid dat het werelduurrecord nu op 81 km staat, in 1999 gevestigd door de Duitser Lars Teutenberg. Ter vergelijking: het werelduurrecord bij de gewone racefietsen staat met 50 km op naam van Chris Boardman.{foto blz9}

Twee zeer snelle omstroomlijnde ligfietsen. Links Bram Moens in de ligfiets waarmee hij van oktober 1994 tot september 1996 werelduurrecordhouder is geweest met een afstand van 77,12 km (foto: Leo van der Bom)

Een groot verschil met de ontwikkeling in Amerika is dat in Europa de ligfiets geen interesse trok van wetenschappers maar van enthousiaste fietsers die vooral geïnteresseerd waren in de ontwikkeling van de ligfiets voor alledaags gebruik op de openbare weg.

In Nederland zijn het vooral Bram Moens van M5 en Johan Vrielink van Flevobike die een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan de ontwikkeling van de ligfiets.
Bram Moens bouwt al sinds midden jaren 80 het soort ligfietsen dat nu min of meer het standaardmodel is geworden. In 1990 begon Johan Vrielink met het produceren van de Flevobike. Hoewel de Flevobike een ligfiets is waar je niet zo maar op wegfietst, is de fiets toch een commercieel succes geworden. Het succes van de Flevobike zorgde ervoor dat de ligfiets steeds meer in de belangstelling kwam te staan en maakte duidelijk dat er in Nederland een markt is voor ligfietsen.

Daarna kwam de ontwikkeling van de ligfiets in Nederland in een stroomversnelling. Er kwamen fabrikanten bij zoals Challenge en Optima Ligfietsen. Modellen werden doorontwikkeld, zoals de Alleweder (prototype 1988, winnaar prijsvraag 365-dagen fiets in 1993), de lage racers die de wedstrijden gingen domineren en de semi-lage fietsen zoals de Hurricane (1994) die uitermate geschikt bleek voor allround gebruik.

Inmiddels lijkt de ligfiets zich de afgelopen jaren een vaste positie veroverd te hebben binnen de Nederlandse fietswereld. De verkoop stijgt gestaag, er zijn speciale ligfietswinkels en er is een aantal professioneel opererende fabrikanten.
Een overzicht hiervan staat op www.ligfiets.net/bedrijven.

Lees verder op de pagina "waarom kies je voor een ligfiets".